quinta-feira, 2 de abril de 2015

Governu hakarak atu despeza públika “sai efisiente liu tan”

.
Foto de, Gabinete do primeiro-ministro-Facebook.
Sapo TL -Lusa
.
Governu hakarak atu investimentu públiku “sai efisiente liu tan”, hamenus gastu, hasa’e tan prestasaun serbisu ho efikásia, otimiza estrutura Governu no kria administrasaun ida ne’ebé “kiik liu, produtiva no efikas”, dehan ohin primeiru ministru Rui Maria de Araújo. 

 Rui Maria Araújo trasa ona objetivu sentrál hosi ninia Governu, hodi fó sai programa oioin ne’ebé hetan ona aprovasaun semana kotuk, hanesan orsamentu retifikativu, ne’ebé ohin tama ona ba debate jeneralidade iha Parlamentu Nasionál.

“VI Governu Konstitusionál prontu atu hasoru dezafiu hirak ne’ebé nasaun sei enfrenta no sei implementa mós polítika fiskál sustentável ida no ho despeza públika koerente tuir planu ne’ebé iha ona, hodi hamenus gastu no aumenta rezultadu mensurável nomós kualidade", dehan.

Iha plenáriu xefe Governu aprezenta ona proposta orsamentu retifikativu ne’ebé esplika “konsubtansia kona-ba programa Governu nian ne’ebé aprova ona hosi deputadu sira iha semana kotuk”.

Testu orsamentál laaltera valór totál despeza, ka kontinua mantén ho dolár milloens 1.570 (euros milloens 1.456,8), nem ba reseita doméstika (dolár milloens 170,4 ka euros milloens 158) ka petróleu (dolár milloens 1.399,6 ka euros milloens 1.298,8).

Dokumentu ne’e halo de’it alterasaun ba alokasaun gastu, muda hosi área ida ba fali área seluk ho totál dolár milloens 20,7 (euros milloens 19,2), hosi hirak ne’e maka despeza rekorente (menus dolár milloens 4,8) ka kapitál ne’ebé aumenta ho valór refere.

Globalmente haree katak dolár milloens 177,54 (euros milloens 164,7) ba saláriu no vensimentu, (menus dolár milloens 1,5 ka euros milloens 1,39), dolár milloens 515 (euros milloens 477,9) ba bens no serbisu (liu dolár 700.000 ka euros 649.548).

Prevé mós dolár milloens 454,4 (euros milloens 421,6) ba transferénsia públika (menus dolár milloens 4 ka euros milloens 3,7), dolár milloens 391 (euros milloens 362,8) ba Kapitál Dezenvolvimentu (liu dolar milloens 1,5 ka euros milloens 1,39).

Iha ninia intervensaun, hodi halo balansu kona-ba saida maka Timor-Leste alkansa ona iha tinan hirak ikus ne’e, Rui Araújo dehan katak sei presija halo buat barak liu tan.

“Ita sei perkore dalan barak atu konsege lori labarik hothotu hetan edukasaun no hetan nutrisaun di’ak. Atu ita konsege lori sidadaun hothotu hetan asesu ba serbisu no bens ne’ebé sira presija hodi fó moris di’ak ba sira”.

“Dalan barak maka ita sei perkore hodi alkansa ita-ninia inspirasaun ba kresimentu diversifikadu, inkluzivu no sustentável”, dehan.

Liu tiha etapa dahuluk ne’ebé lidera hosi setór públiku – ho gastu Estadu liu fali ne’ebé duplika entre 2008 ho 2012 – agora nasaun ne’e labele ho forma sustentável, kontinua depende ba Estadu, maibé tenke hametin ninia PIB la’os-petrolófera.

Maski tanba gastu Estadu, PIB la’os-petrolúfera bele monu/tuun, Rui Araújo konsidera katak kresimentu ekonómika “sei ho kualidade ne’ebé di’ak”, parte ida tanba “sei ka’er hosi setór privadu no la’os de’it ho investimentu públiku”.

Konsumu médiu família sei kontinua buras no “rezultadu hosi kresimentu ekonómika sei to’o ba timor-oan hothotu, la’os de’it iha Dili, no ho nune’e sei laiha deskriminasaun”, hatutan tan.

“Ita labele taka lalais tinan finanseira nian hanesan ezekusaun orsamentál ida ne’ebé bot, maibé importante liu hosi ida ne’e maka kualidade no benefísiu ba timor-oan hothotu. Atu rezolve ida ne’e, karik posível ezekusaun orsamentál 91,6% hosi Governu anterior, relative ba OGE 2014”. 
.

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.