Komemora Loron Konsulta Popular “PM Xanana Konsidera Jerasaun Foun Baruk Ten”

.

Jornal Nacional Diario - Segunda-feira, 02 Setembru 2013

Komemorasaun loron konsulta popular ba dala XIV, Sesta (30/8) liu ba ne’e la’o ho simples, maibe simplisidade ne’ebe iha hodi refleta hikas fali sofrementu ne’ebe mak Timor oan sira hasoru iha loron 30 Agustu tinan 1999 liu ba.

Iha tinan 1999 wainhira molok no depois de konsulta popular akontese ona terror intimidasaun ne’ebe lansa husi milisia pro Indonesia nebe hetan suporta armas husi Polisia no Tentara Indonesia hasoru populasaun pro independensia sira.

Maske ho intimidasaun oi-oin husi milisia pro Indonesia maibe populasaun la hakfodak atu hakat ba sentru Votasaun atu bele fo sira nia votus. Rezultadu votasaun ne’ebe fo sai iha loron 4 fulan Setembru 1999 Votus ba Pro Independensia 78,5% ho votus 344,580 no pro Autonomia 21,5% ka votus 94.33, nune’e Pro Indepedensia manan maioria absoluta.

Iha diskursu ba loron ne’e, Primeiru Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmao fanun hikas fali jerasaun foun sira atu lao tuir dalan ne’ebe mak uluk jerasaun tuan ka ferik katuas sira hatudu tiha ba rai ida ne’e atu lao tuir dalan ne’ebe mak uluk jerasaun tuan ka ferik katuas sira hatudu tiha ba rai ida ne’e hodi sai independensia.

 PM Xanana afirma katak, jerasuan foun sira ikus ne’e barukten loos, tanba buka mak joga, lanu ten, oho malu hodi la hanoin tiha oin sa mak bele kontribui no fo dever ba rai ida ne’e.

 “Imi jerasaun foun baruk ten lakohi halo inisiativa, lakohi halo buat ne’ebe foun, ita hanoin dehan katak, demokrasia ne’e fo mai ita atu estraga deit, halo a’at de’it la’e, labele hanesan ne’e,” dehan PM xanana. PM Xanana hatutan, Timor-Leste nia luta durante tinan 24 nia laran, ruin no ran soe hela ba tasi laran no mota kuak, iha tinan 24 nia laran, rai no fatuk be’e no ahi, matebian, bei ala, asswain sira tau funu ida ne’ebe todan, uniku iha mundu rai klaran tomak, uniku tamba Timoroan mesa-mesak, nune’e ohin loron manan funu.

PM Xanana hatutan, Jerasaun foun sira ohin loron hakarak sukat deit mak sira nia direitu, la hatene dever to’o ona ha ne’ebe. Ho preokupasaun hirak ne’e, PM Xanana husu ba Joventude sira sente tok katak, buat ne’e hanesan mos imi nia, labele ejiji maka’as liu maibe book an oituan ba, book an husi imi nia inisiativa, haka’as an no hadomi rai ida ne’e ba, la’e, la la’o ba oin.

.