sexta-feira, 4 de dezembro de 2015

Laiha Ona Opozisaun Iha Parlamentu Nasional

.

Timor Post - 04 de dezembro de 2015

DILI—Haree hosi formasaun governu da-neen ne’ebé involve hotu partidu haat ne’ebé ejiste iha Parlamentu Nasionál, polítikamente laiha ona opozisaun. Tanba ne’e, Partidu Demokrátiku mosu ho polítika foun retira hosi Komisaun Eventuál (KE) ne’ebé estabelese hodi hetan konsensus iha debate Orsamentu Jerál Estadu (OJE).

Maske iha tinan kotuk PD mos involve iha KE, maibé ba tinan ida ne’e PD retira ho rajaun tolu mak hanesan, komisaun eventual la-tuir rejimentu Parlamentu Nasional, komisaun eventual taka dalan ba partisipasaun másimu deputadu sira nian iha dabate hodi espresa sira nia hanoin tanba buat ne’ebé komisaun eventual deside sei la-debate tan iha plenária, no ikus liu maka membru hosi partidu haat hola parte hotu iha ukun ida ne’e, tanba ne’e diskusaun iha Parlamentu Nasional tenke nakloke ba deputadu sira hotu hodi halo balansu ba desizaun polítika ne’ebé iha.

Iha loron dahuluk, Tersa (01/12), debate OJE iha jeneralidade, iha deklarasaun polítika, Prezidenti bankada Demokrátiku, Maria Lourdes de Sousa Bessa, afirma, povu hotu iha direitu atu asiste diretamente debates iha Parlamentu Nasionál, tanba ne’e la-apoia inisiativa kriasaun ba komisaun eventual ne’ebé hili de’it deputadu ba debate no hola desizaun taka ba públiku.

Entretantu sosiedade sivíl sira mos preokupa tebes ho komisaun eventuál ne’ebé tinan hirak ikus ne’e estabelese hodi debates ba OJE taka ba públiku.

“Prosesu debates iha jeneralidade no espesialidade ne’e tenki nakloke ba públiku, tenki involve deputadu sira hotu,” Peskizador La’o Hamutuk, Juvinal Dias hatete jornalista sira hafoin akopaña debates jeneralidade ba OJE, Kuarta (02/12), iha Parlamentu Nasionál.

Nia hatutan, kria komisaun eventual ne’e hafraku demokrasia, hafraku transparensia no kontabilidade tanba konstituisaun hatete  katak Parlamentu mak aprova orsamentu, la’ós  deputadu ida ka rua, tanba Parlamentu ne’e institusional.

“Se karik Parlamentu nafatin kontinua halo komisaun eventual otomatikamente ne’e hafraku demokrasia no hafraku mós transparansia no kontabilidade tanba fó poténsia ba konflik interese ka mafia angaran bele akontese,” dehan nia.

Deputadu sira reprezenta povu Timor-Leste tanba ne’e, tenki deside polítika orsamental ida ne’ebé nakloke ba povu, katak povu tenki hatene saida mak deputadu deside iha PN labele iha kuartu laran.

 Nia hatutan tan katak, karik komisaun eventual ne’ebé mak kontinua mak potensia korupsaun bele akontese, potensia hafraku boa governasaun no hafraku demokrasia mós sei akontese, tanba ne’e, atu evita lalika kria komisaun eventual.

Iha fatin hanesan xefe bankada CNRT, Natalino dos Santos hatete, CNRT sei mantein nafatin ho komisaun eventual para bele fasilita deskusaun iha espesialidade.

“CNRT afirma katak komisaun eventual ne’e sei akontese nafatin,” nia hatutan. (jos/dgx)
.

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.