quarta-feira, 13 de novembro de 2013

Favor lalika hatene mak tane liman de’it ba ema seluk

.
 .
Ina Alves

Karu kolega sira ne’ebé hakat tuir deklarasaun ne’ebé maun ka aman ka avón PM Xanana dehan UNTL labele kompara Timor-Leste hanesan nasaun sira iha síria, Líbia no nasaun seluk.

Revolusaun iha kontextu akademia nudár parte husi teoria Konflitu katak iha mudansa radical nia signifika barak ida mak mudansa ida ne’ebé lalais liu maibé la’ós de’it sentidu ran nian. Iha Cuba estadu hafoin manán revolusaun hodi manán estadu faxista Batista, Estadu Sosialista Cuba nia halo revolusaun iha setór edukasaun, saúde no agrikultura ida ne’e fó dignidade ba povu kiak sira no promove justisa sosiál no justisa ekonómiku. Iha Timor-Leste ema barak kondena UNTL ne’ebé koko promove diskusaun teoria Revolusaun, saida mak sala?

Konseitu Revolusaun mak sala ka istória mak sala? Ka hakarak hamate demokrasia no liberdade espresaun? Iha Ino Nasionál Timor-Leste nia, iha parte ikus nia hananu nune'e “ A vitória final Pelo Camino da Revolusaun” Se mak sala? ami UNTL?

Ka Xanana ne’ebé Harii partidu Marxista no Leninista iha ai-laran hodi hamosu problema entre Mauk Moruk nia grupu no Xanana mak los liu? Lalika distorsia istória no kari rai rahun ba povu nia matan. Se hakarak paternaliza no personaliza prosesu tomak karik?

Halo de’it, lalika halo sensaun iha públiku kona-ba ida ne’e no ida ne’ebá. Ha’u intende uitoan saida mak PM Xanana ko’alia kona ba Kazu krime kontra umanidade durante okupasaun ilegál militár Indonézia nia.

Katak haluha de’it ona justisa ba Povu Timor-Leste no julgamentu ba autór kriminozu sira. Ami preokupa tebes ho Krime nia efeitu hatudu momoos mai ita iha Papua osidentál no iha kontextu Timor-Leste nia ita, tuir de’it maun boot sira nia hakarak duke tuir lei nia haruka. Karik UNTL hadomi nia rai mós, laos kriminazasaun de’it, nune’e mak sira esforsu hodi hakonu prinsipiu estadu direitu demokrátiku ne’ebé lei mak kontrola ema nia kontén la’ós ema nia hakarak no interese mak manda fali lei sira.

Timor-Leste labele mosu ba situasaun matan selu matan no liman seluk liman. saida mak akontese iha Timor-Leste agora iha vida ekonomia?

Mega projetu sira benefisia se de’it? Benefisia de’it povu? Ka mafia sira ne’ebé iha konspirasaun ho kompañia komersiál kontén sira ne’ebé buka hadau de’it povu nia osan barak duke dezenvolve povu kiak sira?

Saida mak akontese ba eletrisidade, estrada Komoro, uma ba Ministra Finansa, edifísiu ba Ministériu finansa, Lei pensaun vitalisia, Projetu tasi mane ne’e benefisia povu? Ka promove justisa sosiál no ekonomia? Ka promove sustentabilidade ekonomia estadu nia? 

Karik ema balun de’it mak sai riku liu iha futuru no ema barak sai kiak liu ne’ebé sai kondisaun ba revolusaun ne’ebé ema balun temi de’it mós nakdedar ona.

Favor lalika hatene mak tane liman de’it ba ema seluk.Saida mak ha’u temi balun maun sira hatene maibé nonook hela de’it tanba tuir de’it maun boot sira nia hakarak la’ós lia-loos nia hakarak.
.

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.