Governu Hapara Operasaun HANITA

.

Jornal Nacional Diario - 24 de agosto de 2015

Konsellu Ministrus (KM) hasai tiha ona rezolusaun iha Kuarta (18/8/2015), hodi hapara operasaun HANITA ne’ebe maka nia rezultadu final hamate Komandante Brigada Vermelha, Paulino Gama “Mauk Moruk”, foin lalais ne’e.

Primeiru Ministru (PM) Ruai Maria de Araujo informa katak, rezolusaun Konsellu Ministrus (KM) desidi tiha ona iha Kuarta (19/08) desidi tiha ona hodi hapara operasaun HANITA.

“Kona-ba desizaun KM atu hapara ona operasaun HANITA no ba sira ne’ebe partensia ba grupu ilegais ne’ebe mak seidauk iha mandadu de kapturasaun husi Tribunal, maibe seidauk konsege kaptura depois operasaun Polisial sei halao nafatin,” informa Primeiru Ministru (PM) Ruai Maria de Araujo ba Jornalista   iha Palacio Presidensial, hafoin hasoru malu ho Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak.

Iha parte seluk orsamentu ne’ebe mak Governu koloka ba Falintil Forsa Defesa Timor Leste (F-FDTL) no Polsiia Nasional Timor Leste (PNTL) hodi halo operasaun hamutuk milaun 2 USD, gasta ona balun selu ba membru operasaun HANITA ne’ebe maka halao operasaun kuaze fulan hat nia laran, hahuu husi loron 21 Junhu to’o remata iha 18 Agostu 2015.

Durante operasaun HANITA, forsa no Polisia konsege kaptura membru membru Konselhu Revolsaun Maubere (KRM) lubuk ida no balun hetan ona prizaun preventive iha Prizaun Becora.

Nune’e mos, Ministru Defeza, Cirilo Cristovão hatete, Governu liu husi Konsellu Ministrus (KM) hasai ona rezolusaun hapara Empenhamentu Operasaun Konjunta (EOK) hanaran HANITA iha parte Leste ba Grupu Ilegais Konselho Revolusionariu Maubere (KRM).

“Iha loron 18 fulan Agostus Liu hosi Konsellu Ministrus Governu hasai ona rezolusaun atu hapara Empeñamentu Operasaun Konjunta EOK, tamba Paulino Gama Alias Mauk Moruk ho nia elementus nain 3 mate ona,” informa Ministru Defeza Cirilo Cristovao, ba Jornalista sira iha nia knaar fatin, Fatuhada, Dili, Kuarta (19/08/2015).

Nia fundamenta katak, operasaun ne’e tenke hapara ona tamba ema ne’ebe maka autor ba kazu ne’e laiha ona, maske sei iha elementus importante Mauk Moruk nian, nain rua hanesan Lemorai ho José Sunardi ne’ebe maka sei subar iha ailaran, maibe ida ne’e knaar Polisia nian atu buka tuir paradeiru sira nain rua nian.

Nia haktuir katak, Rezolusaun ne’e KM aprova tiha ona no lori ba Prezidente Republika atu promulga, nun’ee hapara operasaun, no sira ne’ebe maka seidauk kaer, ne’e kna’ar Polisia nian atu buka tuir.

“Sira ne’ebe sei subar Polisia maka sei kaer mandadu kapturasaun hodi kaer ema sira nee,”nia hatete.

Ba kestaun ne’e mos, Xefi Estadu Maior F-FDTL Maijor Jeneral Lere Anan Timur, reforsa katak, Empeñamentu Operasaun Konjuta (EOK) ne’e atu hapara kestaun Governu nian, tamba Governu maka hasai rezolusaun hodi operasaun ne’e la’o, no atu hapara fali ne’e desizaun Governu nian.

“Ha’u hanoin Operasaun ne’e atu hapara laos ha’u maka haruka atu hapara, maibe desizaun Governu nian maka bele hapara. ha’u hanoin forsa rua ne’e hala’o nia kna’ar tuir lei ho orden ne’ebe maka iha,”informa nia.

Hatan mos kona ba stetmento husi Presidente Komisaun B Parlamento Nasional(PN), David Dias Ximenes ne’ebe hatete asaun ne’ebe EOK halo hodi tiru mate Mouk Moruk ne’e Violasaun Direitus Humanus, Xefi Estadu Maior F-FDTL Maijor Jeneral Lere Anan Timur hatete, PN mak hasai rezolusaun depois dehan violasaun ba Direito Humanus fali.

“Ha’u hanoin PN mak hasai rezolusaun depois sira dehan ida ne’e kontra direitus humanu, ne’e la’os hau nia inisiativa ne’e rezolusaun husi PN, tamba ne’e tenki hanoin didiak, tiru mate ne’e kestaun maibe operasaun ne’e bazeia ba resolusaun diretiva husi PN no Governo laos ilegal,”dehan Lere.

Nune’e mos, Sekertáriu Estadu Konsellu Ministrus, Avelino Coelho informa katak, Konsellu Ministrus deskuti no aprova ona rezolusaun ida hodi retira fali Forsa Empañamentu Operasaun Konjunta husi terenu.

Nia esplika, rezolusaun ne’e, koalia kona-ba, atu hakotu ona operasaun konjunta ne’ebé la’o durante fulan hat iha parte lorosa’e nian, hodi buka tuir grupu illegal balu ne’ebé halo asaun kontra Estadu.

“Rejolusaun ne’e aprova hodi remata (retira) ona operasaun, rejolusaun ne’e aprovadu, maibé sei halo relatóriu husi parte autoridade defeza no seguransa,”Sekretáriu Estadu Konsellu Ministru, Avelino Maria Coelho ba jornalista sira, iha nia kna’ar fatin, Palásiu Governu, Kuarta (19/08).

Rejolusaun ne’e aprovadu husi Konsellu Ministrus iha loron, Tersa (18/08), lidera husi Primeiru Ministru, Rui Maria de Araújo.

Deadline retira forsa operasaun konjunta ne’e hahu husi loron 18/8, maibé sei hein relatóriu husi parte autoridade defeza no seguransa nian kona-ba inisiu operasaun ne’e hahu, to’o to’o EOK hakotuk Paulino Gama ‘Mauk Moruk’ nia peregrinasaun iha loron (8/8), iha Venilale.

Nia esklarese, proposta retira EOK ne’e, aprezenta husi Ministru Defeza, Cirilo Cristovão ho Minstru Interior, Longuinhos Monteiro.

Parte autoridade defeza no seguransa aprezenta rejolusaun ne’e ba iha reuniaun Konsellu Ministrus, nune’e hapara ona operasaun konjunta iha parte Leste, Baucau nian.

Antes ne’e, Governu ho Parlamentu Nasionál mós, hasai ona rezolusaun ida hodi autoriza Falintil Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL) ho Polisia Nasionál Timor Leste (PNTL) atu halo operasaun hodi kaptura grupu illegal Konsellu Revolusaun Maubere, ne’ebé koko atu halo asaun kontra Estadu.

Rezolusaun ne’e, forsa Estadu husi instituisaun rua ne’e, implementa durante fulan hat (4). Rezultadu husi operasaun konjunta ne’ebé la’o durante fulan hat ne’e mak, hakotu ona Komandante Revolusaun Maubere nia peregrinasaun ho nia elementu nain tolu, iha loron (8/8), bainhira akontese kontra tiru ida iha área Watu Saha Loi, Aldeia Uai Talibu, Suku Uatu Haco, Posto Administrativu Venilale, Munisipiu Baucau. avi/ Nes/cos

.