Forum editor ameasa boikota atividade Ministra Finansas

.

Radio Liberdade - Thursday, 21 February 2013 - Written by sumariu jornal STL

Radio online, fonte STL -  Forum editor ne’ebé kompostu husi media privadu mak hanesan, suara Timor Lorosae (STL), tempo semenal, Timor Post, Diario Nasional, Bisnis Timor, Timor Roman, ho Jornal INDEPENDENTE, deside tiha ona katak , sei la halo kobertura ba Miniustra Finansas, Emilia Pires, bainhira sei la iha esplikasaun ruma.

Pozisaun ida ne’e media sira foti relasiona ho Ministra Finansas, Emilia Pires nia deklarasaun katak, media Nasional halo manipulasaun ba notisia no bosok publiku. Ne’eduni, forum editor hakarak defende Jornalista, mesmu durante ne’e Jornalista Timor oan tomak falta fasilidade no salariu minimu, maibe hatudu nafatin nia espiritu jornalismu atu servi hodi fahe informasaun ba iha publiku.

Director STL, Salvador Januario Ximenes Soares, director Timor Post, Otelio Ote, director Tempo Seminal, José Belo, director INDEPENDENTE, Moujinho Lopes, iha sira nia deklarasaun liu husi konferensia inprensa, iha salaun Timor Post, Bebora Dili, kuarta (20/02/2013), hateten, hahu ohin ba oin, media privadu tomak sei la halo kobertura ba iha atividade Ministra Finansas ninian, bainhira Nia la esplika ba iha publiku kon ba ninia deklarasaun ne’ebé fo sai ba iha publiku iha uma fukun Parlementu Nasional.

Tuir direto STL, Salvador Januario Ximenes Soares, husi parte Media la ejije ba Ministra finansas, Emilia Pires atu hadia profesionalismu Media T L, maibe husu atu Emilia tenke respeita media nia papel nudar  kontrolu social.

"Problema ne’e ita sente katak, Ministra finansas Emilia Pires la tau konsidera ba media iha nia fatin, tanba baa mi editor no director sira hare lia fuan ne’ebé Emilia uza iha forum Parlementu Nasional no transmisaun direita ho lia fuan dehan, bosok, manipulasaun, hanesan jornalista ita hotu sente ne’e tau em kauja profisaun jornalista nian, tmba sira maka halo sala, maibe fo sala ba Media,” deklara Diretor STL.

Nia hanoin, karik Ministra Emilia Pires sente Media sala, tenke iha justifikasaun liu husiu Media nia servisu, atu bele hadia, la bele fo sai husi forum hanesan iha uma fukun Parlementu Nasional.

Alende ne’e, Director Timor Post, Otelio Ote iha nia deklarasaun konjunta ho objetivu atu fo sai papel media hahu dejenvolve aan, tanba tinan-tinan numeru jornalista aumenta ba bebeik, ne’eduni presiza atu hametin profisaun jornalista ho nia misaun liu husi kontribuisaun ba publikasaun ba onformasaun hotu.

Ne’eduni relasiona ba kaju Jornalista nian ne’ebé mosu, Media Privadu husu Lider Media sira atu tur hamutuk no sei  kontinua mantein forum Media sira hodi fahe esperiensia hidi hatene papel dezenvolvimentu media no kualidade notisia.

“Ita nia lider Governasaun ne’ebé hatun Media sira, hanesan buka atu hatun fali ita nia dignidade publiku, ami hatoo ami nia deklarasun ba governu ONG ba povu sira, hatete Otelio.

Otelio dehan, bazeia ba artigu 40 no 41 proteze Media sira iha Timor Leste, ho razaun ida ne’e maka media privadu Timor laran tomak hakarak tur hamutuk iha forum editor, hodi proteze no defende profisaun jornalista sira. Tanba Media nia papel mak atu fo kontribuisaun maka’as ba Dezenvolvimentu TL.

Forum Editor lamenta tebes ho Emilia nia deklarasun ne’ebé insulta media liu husi debate OJE. Ida ne’e jeneralija Media la professional, hatudu katak, Ministra Emilia Pires hatun dignidade Jornalista Timor oan.

Ne’eduni liu husi forum editor ne’e ejije ba Miniatra Emilia Pires atu esplika klaru bapubliku kona ba nina deklarasaun ne’ebé fo saqi ba publiku katak media manipula notisdia no bosok puliku.

Nune’e mos Diretor INDEPENDENTE, Mozinho Lopes, informa mos katak,Sekretario Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOS) mos presiza fo sai esplikasaun no edukasaun sivika ba membru Guvernu sira hodi hatete kona ba papel no servisu media nian. "Ita espera ita nia SEKOS sei hatudu nia vontade diak hodi hatudu lia fuan los ,” nia hateten.

Tuir mai Diretor Jornal Tempo Semanal, Jose belo rekuñese duni katak, notisia ne’ebé hakerek iha ninia jornal, bazeia ba faktu no evidensia ne’ebé iha, maibe Ministra Finansas hatete, notisia ne’e bosok no halo manipulasaun.

"Hau preparadu atu hatan iha Tribunal, bainhira Ministra hakarak lori ba iha Tribunal iha ne’ebé deit. Ami laos intel, tanba ami sei fo sai tuir ami nia kode etiku. Se Sinhora Emilia hakarak lori ba Tribinal ami perparadu”, nia afirma.

Forum Editor iha ona nia hanoin atu halo bikote ba atividade Ministra Emilia Pires ninian, laos ba iha atividade Ministerio Finansasninian. Bainhira konaba eventu forum G7+ ne’ebé Ministra Emilia Pires lidera ne’ebé sei hahu  iha 25 fevereuru 2013, media privadu sei boikote, baihira Ministra seidauk esplikasaun klaru.

Deklarasun konjunta forum editor husi media privadu ninian tuir mai ne’e katak, durante tinan 38 nia laran, Orgaun Komunikasaun iha Timor-Leste, fo kontribuisaun makaas ba prosesu libertasaun Nasaun no dezenvolvimentu Nasional iha area independensia total tinan 12 nia laran.

Ohin loron Orgaun Komunikasaun Sosial no jornalista aumenta ba bebeik, sai mos parte ida, husi susesu dezenvolvimentu Nasional. Ho funsaun hat ne’ebé inportante, informa, eduka, kontrola no diverte, Orgaun Komunikasaun Sosial buka kontribui iha aspeitu dezenvolvimentu iha Povu no Nasaun.

Orgaun Komunikasaun Sosial iha Nasaun ne’e ohin loron hasoru dezafiu boot, iha prosesu atu hetan asesu ba  informasaun publiku, liu-liu iha ministeri sira, ne’ebé tuir lolos sira iha dever  atu divulga informasaun lalais ba publiku.

Director no Xefe editor orgaun  komunikasaun Sosial sira, ne’ebé halibur an iha Forum Editor, hakarak hasai deklarasaun tuir mai ;

Kongratula servisu jornalista sitra no instituisaun Orgaun Komunokasain Sosial tomak, tanba maske ho limitasaun fasilidade, treinamentu, esperiensia, no minimu salario,hatudu nafatin sira nia espiritu atu servi publiku no Nasaun liu husi informasau.

Agradese ba ema hotu, ne’ebé fo kontribuisaun hodi hametin ezistensia Media no hametin demokrasia iha Timor-Leste. Orgaun Komunikasaun Sosial sei buka hametin liu tan parseiru ho sidadaun hotu,  instituisaun Estadu, sosiadade sivil no komunidade Internasional.

Forum editor lamenta ho deklarasaun Ministra Finansas, Dr Emilia Pires iha debate jeral orsamentu Estadu tinan 2013 iha Parlementu Nasional, dia 6 fevereiru 2013, ne’ebé jeneraliza jornalista tomak iha rai laran halo manipulasaun atu hatun ema ida. 

"Ami konsidera deklarasaun ne’e, ofende profisaun jornalista sira. Tanba ne’e ami ejije ba Ministra Finansas atu esplika ba publiku konaba lia fuan, ne’ebé dehan jornalista sira halo manipulasaun, gosta bosok publiku, grava oin seluk hakerek oinseluk.

Bainhira Ministra Finansas la esplika ba Puliku, signifika Ministra ofende profesionalismu jornalista. Tanba ne’e Orgaun Komunikasaun Sosial privadu tomak, sei la halo kobertura ba atividade hotu ba Ministra Finansas, Emilia Pires.

Atu remata ami nia deklarasaun, ami hakarak halo apelu ba Nasaun tomak : uza direitu resposta ba Orgaun Komunikasaun Sosial  sira, konaba atu  klarifika informasaun/notisiaruma mak senti la fo satisfasaun ka la loos. Uza meius konferensia inprensa , deklarasaun eskrita ka entervista especial, hodi ezerse direitu ba respostas. Atu nune’e povu bele hetan informasaun los no lia loos.

Orgaun Komunikasaun Sosial tenke respeita direitu Resposta husi fonte sira no respeita Kode Etika Jornalista hanesan xave matadalan ne’ebé aprova tiha ona, liu husi Organizasaun Jornalista idak-idak. Car/*              

,