“Tanbasa Lobato Tenki Loke Odamatan?”

.

Jornal Timor Post - Kinta-feira, 24 Janeiru 2013 

Eis Vise Primeiru Ministru Jose Luis Guterres, Eis Ministru ESTATAL Arcangelo Leite no Eis Administrador Distritu Dili to’o ona Tribunal, maibe tanbasa Lobato maka tenki loke odamatan kadeia ba sira seluk? 

Eis Ministra Enterior Rogerio Tiago Lobato no eis Ministra Justica Lucia Brandao Lobato sente ona saida mak komarka, karik, sira seluk mos sei tente ambiente kadeia Becora no Gleno? 

 “Hau iha direitu atu ko’alia hodi kondena buat ne’ebe la diak,” Rogerio Tiago Lobato hateten tuir publikasaun sapo.tl ne’ebe Timor Post asesu, Kuarta (23/01). “Buat ne’ebe mak akontese dadaun ba Lucia no mai hau, lori hau husu tan sa mak LObato sira tenki hasoru justica, tansa?,” Eis Ministru interior ne’e husu. 

Realidade ne’e, Rogerio Lobato sente mosu injustica ba familia Lobato, tanba ne’e, nia dehan, sei koalia sai justica ne’ebe la’o la loos ba internasional ho ninia preokupasaun, tanba sa familia Lobato tenki hasoru hela de’it justica. 

“Hau nonok liu relativamente ba buat ne’ebe akontese ho hau iha termu sira justisa nian, hau iha ne’e hanesan jestu solidaridade ida bah au nia feton, tanba hau sente katak Timor Leste merese justica ne’e,” Rogerio Lobato hatutan. 

Mezmu nune’e, nia hateten, Lobato ema sira ne’ebe iha korazen, tanba ne’e, nia realsa, kontinua luta atu oinsa justica iha Timor Leste la’o ho loloos. 

“Ne’e sei la hotu iha ne’e, ami hanesan ema ne’ebe iha korazen, la’os de’it luta ba independensia maibe atu tau buat ne’e iha fatin,” Eis komandante FALINTIL ne’e hatutan. 

Ami respeita Tribunal sra ne’ebe hanesan orgaun ida soberania nian maibe ami hotu kontribui la’os de’it ho liafuan maibe ho raan ho vida. 

Entertantu, kastigu komarka ne’ebe Lucia Lobato simu, atual Ministru Justica Dionesio Babo hateten, sente trsite tanba Lucia ho profile ne’ebe as komete krimi no ikus hetan sentensa husi Tribunal. 

“Ita senti triste tebes, ita nia maluk senora Lucia hetan kastigu tanba buat ruma ne’ebe nia halo ou la halo, klaruke iha prosesu ne’e hotu iha ita nia maluk ne’e iha profile ne’ebe a’as bele komete krime, hetan sentensa husi Tribunal,” Deonisio Babo komentar ba jornalista sira iha Palasiu Governu, Kuarta (23/01), hafoin partisipa inkontru Konsellu Ministru. 

Tuir nia, servisu ne’ebe orgaun judisiariu halo hatudu katak, justisa komesa fo ona kredibilidade ba povu. “Hau mos kontenti tamba ho preosesu judisariu ne’ebe la’o iha Timor Leste durante ne’e, laos de’it doutora Lucia Lobato nian, maibe ba eis Vice primeiru Ministru Jose Luis Guterres, Eis Ministru Estatal Arcangelo Leite, inklui membru governu sira seluk to’o iha Tribunal, ne’e hatudu katak, fo ona kredibilidade ba sistema judisariu iha Timor-Leste,” Babo dehan. 

Nia mos rekonese, sistema justica iha Timor Leste la’o neineik maibekapaas tebetebes tanba iha intermus kapasidade no integridade hala’o prosesu justica laiha duvida. Babo Sublinha, desizaun ne’ebe mak Tribunal hatun ba Lucia Lobato nuudar sidadaun tenki respeita desizaun Tribunal nian, tanba lei mak manda. 

Relasiona ho kazu ne’e, Sekretaria jeral Asosiasaun Advogadu Timor-Leste (AATL) Manuel Tilman Esplika, rekursu extra-ordinariu ne’ebe advogadu sira hatama ba Tribunal, forma sala, tanba rekursu extra-ordinariu signifika tenki iha material ka faktus foun, hodi hamoos pena. 

“Tribunal Rekursu, labele apresia rekursu Extra-ordinariu tanba sira tama sala, enatun juiz ne’e estuda desizaun ne’e, la estuda tan foti desizaun katak rezeita ona,” eis deputadu nee eslika ba Timor Post 923/01) iha Hotel Beach Garden Praia dos Queqeros-Dili. Nia hatutan, advogadu sira tenki domina maka direitu, tanba prosesu iha Tribunal Rekursu labele ba konta fali istoria no Tribunal Superior mos analaiza buat argumentu direitu no analiza provas dokumentus, depoimentus testamunha, deklarasaun arguida iha primeira interogatoriu julgamentu. 

“Bele hau nia kolega sira ba konta fali istoria ba iha Tribunal Rekursu katak faktus ba Lucia maka hanesan ne’e, entaun, Tribunal rekursu disidi lakohi responde tanba faktu sira tuir loloos ba konta iha Tribunal rekursu,” Tilman dehan tan. 

.