“Fulan 6 Ona, OGE 2013 Foin Ezekuta Deit 15%”

.

Jornal Nacional Diario - Sesta-feira, 24 Maiu 2013 

Fiskalizasaun Komisaun C ba asuntu Finanseiru Publiku atudu katak, Ezekusaun Orsamentu Jeral do Estado (OJE) tinan 2013 ne’e sei fraku tebe-tebes, ezekusaun foin atinji 15%, nune’e razaun husi Ministra Finansas katak, iha sistema foun no falta rekursu ba ida ne’e. 

“Tuir dadus ne’ebe mak hau hetan iha Portal do Governu katak, ezekusaun orsamentu ne’e menus no seidauk to’o ba 50%, imajina ita agora fulan 6 ba Governasaun Junu fulan 6 atu kompleta segundu Trimestre iha Governasaun V Governu Konstitusional ninia maibe realidade ezekusaun OJE 2013 ne’e fraka tebe-tebes,” hateten membru Comisaun C ne’ebe trata ba asuntu Finanseiru Publiku Deputada Florentina Smith iha Parlamentu Nasional (PN) Kinta (23/5). 

Nia hateten, Ministra Finansas Emilia Pires dehan Orsamentu jeral do Estadu (OJE) iha tinan 2014 la presija boot ona no la hanesan iha 2013 nia, ho montante U$1.6 Milloens ne’e sei bo’ot nafatin, nebee ba iha 2014 OJE sei para de’it iha U$1.3 Miloens. 

Resposta ne’ebe mak Ministra Finansas Emilia Pires hato’o iha audensia Komisaun C neebe trata ba asuntu financas Publiku iha PN, planu ba tinan 2014 nian ne’e sira realiza seminariu loron rua ne’ebe mak hala’o iha Ministeriu Negosiu Estranjeiru no Kooperativa (MNEK) tamba nia frakeiza mak, ema sira ho rekursu humanu seidauk asegura hodi hala’o servisu ne’e. Ezekusaun OGE tarde tuir Ministra Finansas Emilia Pires katak, tamba sistema foun ida dehan katak, liga ho rekursu ne’ebe mak atu uza la to’o no sira mos rekonese tamba tinan-tinan fo tempu duadesima katak, fulan tolu governu aloka duni orsamentu hodi atende prioridade emerjensia. 

“Ami moe preokupa katak, ba 2014 ne’e situasaun hanesan labele akontese tan, ita aprova tiha ona ita espera katak ita nia governantes sira ezekuta osan tuir planu no realidade riil ne’ebe mak akontese,” hateten membru comisaun C ne’e. 

Komisaun C hakarak orsamentu ne’e bele tau sukat ba kapasidade husi Ministeriu ida-idak ninia kapasidade jestaun oinsa atu jere, pelomenus orsamentu ne’e nia ezekusaun to’o iha 90% ka 100% maibe realidade hatudu katak, rejultadu ladiak maibe ezemplu ida diak ne’e mak ita gasta orsamentu ho montante boot ba infraestrutura fiziku ho kualidade diak ho tempu naruk nia laran. 

Nia dehan, labele tau tiha osan ba halo ida ne’e no halo ne’eba, infraestrutura mantein nafatin, Ministeriu saude ita nia maluk lubuk ida mak mai hakilar iha PN no mos iha Edukasaun mos la’o la dun diak maibe espera katak, sei hadia ida ne’e iha futuru. 

“Ida ne’e ami espera katak, labele tinan-tinan sai hanesan argumentu, se tinan ida ne’e mak rekursu la to’o tenki hadia ona, labele iha tinan 2011,2012 no 2013 mak sistema ho rekursu la to’o no ladiak nafatin maibe agora iha tinan 2014 labele mai nafatin ho rajaun ida ne’e, ne’ebe ami nia hanoin iha tinan 2014 tenki hakotu ou hapara ona,” dehan Deputada Florentina Smith. 

“Ami mos hakarak atu fo nafatin hanoin ka kontribui nafatin ara que osan ne’ebe mak ba futuru ami konsege hanoin iha seminariu loron rua ne’e katak, OJE ba 2014 ho montante U$1.3 Milhoes Ministra rasik rekonese katak, labele ezekuta liu U$ 1.3 Milhoes,” tenik deputada Florentina. 

Membru Komisaun C dehan OGE ho montante U$1.3 Milhoes ne’e tuir sira nia haree katak, ida ne’e razoavel ona, ne’ebe nia hanesan mos opozisaun ne’e la preokua dehan katak osan ne’e atu boot ka ki’ik, maibe presiza mak alokasaun orsamentu ne’e benefisiu duni ba povu tamba osan ne’e povu nian. 

“Husi ami opozisaun, ami nafatin reforsa ami nia fiskalizasaun, liu-liu ba ezekusaun orsamentu governu nian no mos ami hakilar nafatin hodi fo hanoin atu nune’e Ministeriu Hotu-Hotu bele uza osan ho nia rejultadu diak ho kualidade no fo nia benefisiu ba ita nia povu,” deputada ne’e koalia ho triste.

.