“PN Konkorda Hamoris Lei Justisa Tradisional”

.

Jornal Nacional Diario - Sesta-feira, 24 Maiu 2013 

Reprejetante povu iha uma fukun Parlamentu Nasional (PN) konkorda idea prezidenti da Republika (PR) Taur Matan Ruak ne’ebe atu hamoris hikas lei justisa tradisional ne’ebe mak uluk beiala sira uza. 

Hau hanoin ida ne’e importante tamba hori-uluk kedas husi ita nia bei-ala sira mai to’o ita nia avo, mai to’o ita nia inan-aman sira, sira uza lei tradisional sira ne’e hodi rezolve problema sira iha aldeia, suku, knua, atu rezolve no ida ne’e importante teb-tebes tuir prezidenti nia hanoin ne’e kapas duni tamba agora mos dala barak problema ne’ebe mosu iha aldeia ho suku, problema sira kona ba saida, ne’e dala ruma Tribunal haruka sira fila ba hodi rejolve tuir sira nia kultura, se ida ne’e moris tan diak liu,” dehan deputado Jacinto husi Bancada CNRT ba JNDIario iha Uma fukun PN, kinta, (23/5). 

Nia mos afirma, laos dehan implementa ona justisa tradisional ne’e bele rejolve problema hotu-hotu iha suku ka Aldeia, maibe tuir kualidade problema ne’e ninian kuandu labele ona mak lori ba Tribunal hodi rejolve. 

Nune’e mos deputadu husi Bancada FRETILIN, Francisco Branco afirma katak, Konstituisaun Republika Demokratika Timor Leste (RDTL) iha artigo 2 fo garantia katak estadu rekonese valoriza normais i instrumentos Timor Leste ne’ebe la kontraria ho konstituisaun. Nia hatutan lei justisa tradisional maka la kontraria ho konstituisaun ne’ebe maka iha bele uza maibe se kontraria ho konstituisaun ne’e presiza haree lai. 

“Prezidenti da Republika hateten ne’e diak liu tan atu mai fasilita, fasilita ita nia proseso judicial barak ne’ebe hanesan ema ida na’ok manu-tolun, naok manu depois ba toba kadeia fulan haat ka lima, nusa mak ita nia xefe suku sira, ita nia autoridade lokal sra la tesi deit,” dehan Branco. 

Lei justica tradisional atu fasilita, sistema judicial hanesan kazu boot sira ne’e bele enkaminha ba ita nia autoridade lokais sira, ita nia xefe suku sira.

,