La Konsege Hasa’e Produsaun: “PN Halo MAP Tilun Manas”

.

Mariano ASU  Nami

Jornal Nacional Diario - Kuarta-Feira, 24 Abril 2013 

Parlamentu Nasional (PN) Tersa (23/4), halo Ministru Agrikultura no Peskas Mariano Asanami sabino tilun manas (kritika-red), tanba konsidera la konsege hasa’e produsaun agrikula iha Timor Leste (TL), maibe kontinua importa fos husi rai liur, nune’e halo povu infrenta hamlaha. 

Kritikas hasoru Ministru Agrikultura ne’e la’os de’it mai husi deputadu sira husi Bancada FRETILIN, maibe mai mos husi deputadu sira ne’ebe hola parte iha Bancada Bloku Koligasaun (BBK). 

Deputadu Aurelio Freitas Ribeiro husi Bancada FRETILIN iha nia intervensaun, iha plenaria hateten katak, Timor Leste iha rekursu, rai bokur no riku natar, maibe MAP faille hasa’e produsaun agrikula hodi orienta povu ba merkadu. 

“Sr. Ministru, ita boot hatene iha rekursu barak, ita iha rai bokur barak, ita iha natar barak, ita nia governu mos fo kondisaun barak iha traktores, iha kondisaun oioin, Ministeriu atinji misaun maka hasa’e produsaun no orienta ba merkadu hodi nune’e hasa’e kualidade ekonomia povu ninian, maibe ita nia misaun hasa’e produsaun atinji ona ka lae? ita nia produsaun orienta ba merkadu garantia seguransa alimentar atinji ona ka lae?

Realidade iha fatin barak ema hamlaha, problema iha Suai laos mudansa Klimatika deit, maibe mos ita la utuliza sasan sira ne’e ho maximu didiak,” dehan Aurelio Freitas. 

Tuir Aurelio,”Ami haree traktores sira la uza masimu, balun ba fa’an, balun ba komersializa fali hanesan iha Aileu, iha Suai ba tula sasan mout tiha iha mota laran,” Aurelio Freitas deklara. 

Nune’e mos deputadu Bancada Partidu Demokratiku (PD), Olinda Morais afirma katak, iha orsamentu ba MAP barak, maibe seitor agrikultura kontinua marka pasu, tanba laiha progresu. 

 “Iha orsamentu ba tinan 2013 iha ne’ebe mensiona pontu rua mak perioridade, ida mak hametin seguransa aihan no ida seluk mak hadia prestasaun de servisu,” haklaken Olinda. 

Iha fatin hanesan, deputada Bancada Frenti-Mudanca Bemvinda Catarina lamenta mos serviso estesionista sira ne’ebe maka la fokus ba serviso. “Iha hau nia rai, hau liu ba mai, sira la servisu husik duut mak naruk deit ida hanesan ne’e, ida ne’e hau hare ho matan,” deklara deputada Bemvinda. 

 Hatan ba kestaun ne’e, Ministru Agrikultura, Mariano Asanami sabino deklara katak, durante ne’e MAP esforsu nafatin ba dezenvolvimentu agrikultura ninia, nune’e tinan-tinan produsaun agrikula sa’e. 

“Produsaun tinan-tinan ne’e laos tun, se laiha klimatika ne’ebe ke radikal ne’e ita nia produsaun ne’e regularmente sa’e, maibe ita nia produsaun ne’ebe ne’ebe sa’e seidauk bele kobre ba ita nia perkapita ne’ebe ke ita presiza atu han, ne’e ita seidauk kobre, tamba ne’e mak problema hamlaha ne’ebe akontese hanesan iha Zumalai (Suai),” deklara Asanami. 

.