“Pensaun Vitalisia Hariku Ema Balu, Povu Kontinua Kiak”

.

Jornal Nacional Diario - Sesta-feira, 26 Julhu 2013 

Sosieade sivil kontinua hakilar ba Parlamentu nasional (PN) nudar matan, tilun no ibun Povu nia atu reve lei pensaun vitalisia, tanba lei ne’e halo diferensia ona ba sidadaun katak, ema ne’ebe riku kontinua riku no ema ne’ebe kiak kontinua sai kiak, alias sobak rai nafatin. 

 “Pensaun vitalisia ne’e halo ema riku, riku ba nafatin, no ema kiak, kiak ba nafatin, em ema riku sira halo lei ne’e hodi proteze sira nia aan no familia, sira nunka hanoin povu nia sofrementu,” Diretur interinu Asosiasaun HAK, Manuel Monteiro Fernandes relata asuntu ne’e ba JNDiario Kinta (25/7) iha nia kna’ar fatin, Palapaco, Dili. 

 Nia haktuir, violasaun direitus humanus ne’e bele mai husi aspeitu legal, tanba sira (ulun Boot) halo lei hodi proteze aan deit no hamosu injustisa social ba povu ida ne’e, nune’e husu ba PN atu reve lei ne’e. 

“Reve mak diak para eis titulares ne’ebe idade produtivu, maibe la halo servisu ne’e lalika simu, tanba ita halo sira sai sidadaun baruk ten no Governu tenki tau osan barak, nune’e bele selu sira i trava direitu povu atu asesu ba moris diak,” afirma nia. 

Dehan nia estadu fo Valor boot ba eis titulares sira, maibe tebke difini ho didiak, se nia eis titular mak tinan sei produtivu mak la halo serviso nune’e to’o tinan ida la rpodutivu ona mak nia simu pensaun vitalisia. 

 “Se jerasaun fun mak la produtivu ona entaun hatun nia prosentu katak, tina ba tinan tenki hatun hanesan periodu dahuluk nia simu 100%, segunud tun ba 75%, terseiru tun ba 50%, kuartu tun ba 25% no quintu tun to’o zero, tanba hakat ona ba eleisaun talves sira sei kompete,” tenik Manuel. 

Nia afirma, PN presiza tau importansia ba lei refere hodi reve, tanba la kondis ho situasaun povu iha rai ne’e, povu nia moris neebe perioridade atu tau matan. 

 “Karik deputadu sira preokupa ho lei seluk, maibe lei pensaun vitalisia mos importante, sira tenke debate didiak, tanba oras ne’e daudaun povu eziji hela,” nia haklaken. Nune’e mos antes ne’e, Diretur Ezekutivu Luta Hamutuk (LH), Mericio Akara hateten, sira membru (PN) halo diskriminasaun ba povu, tanba komesa hamosu ona ema ida ne’ebe mak riku, nia kontinua riku, no ida ne’ebe mak kiak nia kontinua kiak ba beibeik. 

“Sira membru PN kala laiha moral ona, sira hakarak sira mesak mak goza hodi halua povu nia terus no susar,” afirma Akara. 

.